Flora i fauna
Również na terenie Harzu chronione siedliska są pozostawiane ich własnej, naturalnej dynamice
Leśny park narodowy
Park Narodowy Harzu jest jednym z największych leśnych parków narodowych w Niemczech. Bardzo duży udział lasu silnie oddziałuje swą naturalnością. Żyją tutaj duże dzikie zwierzęta, takie jak jeleń szlachetny, dzik, sarna i ryś. Zapraszamy na wędrówkę po lasach Parku Narodowego.
Rozpoczyna się ona w lesie bukowym, poprzecinanym niewieloma dębami, wiązami, klonami i jesionami. Na rosnące tu zioła ma wpływ zawartość składników odżywczych i wilgotność gleby. W niektórych miejscach wiosną rosną całe dywany wczesnowiosennych kwiatów. W innych dominują trawy, takie jak kosmatka gajowa i trzcinnik leśny. W lasach bukowych Parku Narodowego znajdują się odpowiednie siedliska dla dzięcioła czarnego i bociana czarnego. Dobrze się tu czuje również ryś.
Na wysokości ok. 700 m roślinność zielna się zmienia. W lesie mieszanym bukowo-świerkowym buki, których konkurencyjność na tej wysokości spada, walczą ze świerkami i jaworami. Jest to królestwo rzadkiej włochatki zwyczajnej, wyglądającej ze starej dziupli dzięcioła.
Po pasie lasu mieszanego następuje pas dzikiej leśnej przyrody. Na wysokości 800–1000 m dominuje świerk. Oprócz niego mogą tu wytrzymać tylko jarzęby, brzozy i nieliczne wierzby. Ziemię porastają trawy, a korę drzew i bloki skalne pokrywają mchy i porosty. Fazy rozkładu przeplatają się z fazami regeneracji i intensywnego wzrostu. Wreszcie las rzednieje i już tylko pojedyncze osobliwe sylwetki drzew opierają się coraz silniejszemu wiatrowi.
Pozdrowienia z północy – kopuła szczytowa Brocken
Wyjątkowy dla gór średnich w Niemczech jest fakt, że szczyt Brocken jest z natury niezalesiony. Żadne drzewo nie wytrzymałoby burz i surowych warunków atmosferycznych panujących na kopule szczytu na wysokości ponad 1100 m.
Powyżej granicy lasu rozciąga się górskie wrzosowisko z licznymi krzewinkami i trawami. Wśród granitowych bloków rosną rośliny z dalekiej północy. Po zakończeniu ostatniej epoki lodowcowej znalazły tu jedno ze swoich ostatnich miejsc do życia w Europie Środkowej. Jedynie rosnąca na Brockenie sasanka alpejska pochodzi z południowego wschodu. Botanicy już dawno zainteresowali się tą niezwykłą roślinnością. W 1890 roku został utworzony ogród botaniczny Brockengarten, w którym rośnie dzisiaj ponad 1500 gatunków roślin wysokogórskich z całego świata.
Cenne siedliska: torfowiska Harzu
Torfowiska Harzu zachowały swój naturalny charakter. Ich znaczenie dla ochrony przyrody i nauki ma wymiar ogólnoeuropejski. Swoje powstanie zawdzięczają klimatowi: duża wilgotność i niskie temperatury oraz rzeźba terenu przyczyniły się po epoce lodowcowej do powstania terenów podmokłych, na których rośliny ulegały tylko częściowemu rozkładowi. Głównie z obumarłego torfowca powstały torfowiska sięgające ponad siedmiu metrów.
Torfowisko wysokie przybiera kształt wypukły. Masowo rośnie tutaj wełnianka pochwowata. Torfowiska wysokie wyrosły z wód gruntowych. Wilgoć oraz składniki pokarmowe pochodzą wyłącznie z wody deszczowej. Są one niezwykle ubogie w składniki pokarmowe. Mogą tutaj rosnąć wyłącznie rośliny przystosowane, np. rosiczka okrągłolistna, która łapie owady.
Gwałtowny nurt – wody bieżące
Na terenie całego Parku Narodowego Harzu można znaleźć przejrzyste potoki górskie. Woda w nich jest zimna i bogata w tlen. Szumiące potoki nieustannie kształtują góry – z pierwotną siłą, która wyraźnie daje o sobie znać szczególnie podczas powodzi.
Charakterystyczne dla obszarów blisko źródła w górnym biegu potoku są głównie kamienie i bloki skalne. W płynącej wodzie żyją wysoko wyspecjalizowane larwy owadów. Siedliska te zamieszkują fascynujące gatunki ptaków, jak pluszcz i pliszka górska.
Skalista dzika przyroda
W wielu miejscach las przecinają dzikie krajobrazy skalne. Strome ściany skalne, wznoszące się pojedynczo formacje skalne, bezładnie porozrzucane bloki skalne – krajobraz Parku Narodowego Harzu kształtuje różnorodność i dzikość tych skał. Charakterystyczny widok to bloki skalne o zaokrąglonych krawędziach powstałe w wyniku wietrzenia granitu: podążająca szczelinami w skałach woda rozsadza bloki, te zaś obsuwają się w dół po zboczach.
W otoczeniu ubogim w wodę, w warunkach ekstremalnych wahań temperatury mogą przeżyć jedynie wyspecjalizowane rośliny, np. rzadkie mchy i porosty. Krzewinki mocno wczepiają się w szczeliny między skałami, w których znalazła się odrobina gleby. Czasami w szczelinach posiadają swoje kwatery dzienne nietoperze. Liczne szczeliny stanowią niezastąpione siedlisko również dla wielu bezkręgowców, np. pająków.
